Ют ҫӗршыври чӑваш чӗлхи тӗпчевҫисем
Шотт (Schott) Вильгeльм (03.09.1802-21.01.1889)
Тухӑҫпа Китай тӗпчевҫи, Берлин университечӗн профессорӗ, Берлин ӑслӑлӑх академийӗн членӗ (1841).
Германире Майнц хулинче ҫуралнӑ. Берлин университетне пӗтернӗ, ҫавӑнтах 1838-мӗш ҫултанпа китай чӗлхипе философине вӗрентнӗ. Берлин университечӗн профессорӗ (1938).
Чӑваш чӗлхине тӗпе хурса ҫырнӑ паллӑ кӗнеки – «Di lingua tschuwaschorum» («Чӑваш чӗлхи»). Асӑннӑ тӗпчев 1876 ҫ. Парижра французла пичетленсе тухнӑ, ӑна малтанласа латинла хатӗрленӗ. Тӗпчевҫӗ чӑваш чӗлхинче икӗ ҫӗнӗ падеж (вырӑн, туху) пуррине шыраса тупнӑ.
Уйрӑм кӑларӑмӗсем
- Versuch uber die tatarischen Sprachen. Berlin, 1836.
- Vocabularum sinicum. Berlin, 1844.
- Aelteste Nachrichten von Mongolen und Tataren. Berlin, 1845.
- Ueber die echten Kirghisen. Berlin, 1845.
- Ueber das altaische oder finnisch–tatarische Sprachengesellschaft. Berlin, 1849.
- Zur Ujgurenfrage. Berlin. 1874.
- Die lingua tschuwaschorum, 1876.
Чувашский язык.
- Lebedjew und die tschuwaschische Sprache // AWKR Bd. XIII. 1854. SS. 51–59.
Пурнӑҫӗпе ӗҫӗ-хӗлӗ
- Шотт Вильгeльм // Чӑваш чӗлхин тӗпчевҫисем : биобиблиографи указателӗ. – Шупашкар, 2006. – С. 261.
* * *
- Хузангай, А. П. Шотт Вильгельм / А. П. Хузангай // Чувашская энциклопедия. Чебоксары, 2011. Т. 4 : Си-Я. С. 643-644.
- Федотов, М. Р. Вильгельм Шотт и его труды по чувашскому языкознанию // Федотов, М. Р. Исследователи чувашского языка / М. Р. Федотов. Чебоксары, 2000. С. 32-36.
каялла